سیستم برق خودرو چیست؟
سیستم برق و سیم کشی برق خودرو پیچیده ترین و گسترده ترین قسمت خودرو است.از زمانی که در خودرو را باز میکنید تا زمانی که در خودرو را قفل میکنید به نحوی از سیستم برق خودرو استفاده میکنید.سیستم برق خودرو های قدیمی زیاد پیچیده نبودند اما با مرور زمان هرچه خودرو ها پیشرفته تر شدند و قابلیت های بیشتری به آنها اضافه شد سیستم برق آنها نیز به همان اندازه پیچیده تر شد.
برق خودرو روز به روز گسترده تر و پیشرفته تر می شود ، چون از یک طرف سیستم های جدید و متنوع بر روی خودرو قرار می گیرند و به حجم سخت افزاری و سخت افزاری برق خودرو اضافه می شود و هم صنعت الکترونیک روز به روز پیشرفته تر می شود و طبیعتا این پیشرفت ، در الکترونیک خودرو نیز اثرگذار خواهد بود زیرا با پیشرفت الکترونیک ، تجهیزات الکترونیکی خودرو نیز پیشرفته تر خواهند شد.
سیستم برق خودرو و برق رسانی به قطعات خودرو یکی از مهم ترین قسمت های خودرو حساب میشود و همچنین باتری نیز قلب تپنده خودرو میباشد یعنی میتوان گفت که همه کار های خودرو ک ربط به برق دارد را سیستم برق خودرو انجام میدهد و اگر برای قطعه ای از سیم کشی خودرو مشکل ایجاد شود،قسمت های دیگر خودرو که به آن ربط دارند و به برق نیاز دارند از کار میافتند و خودرو دچار مشکل جدی خواهد شد.
در آخر و به طور کلی سیستم برق دستگاهی است که انرژی شیمیائی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند. به عبارت دیگرانرژی الکتریکی را به صورت انرژی شیمیائی در خود ذخیره کرده سپس به صورت انرژی الکتریکی پس می دهد.
اجزای اصلی تشکیل دهنده سیستم برق خودرو
سیستم برق خودرو به طور کلی دارای پنج قسمت اصلی است که هر کدام وظایف خاصی را انجام میدهند :
-
تولیدکننده برق
در خودروهای قدیمی دینام و در خودروهای جدید آلترناتور وظیفه تولید برق را به عهده دارد. اما در واقع میتوان گفت کارکرد هر دو یکی است. دینام یا آلترناتور نیروی مکانیکی را که از گردش موتور حاصل میشود، به واسطه یک تسمه دریافت میکند. سپس طی فرایندی آن را به برق 12 ولت تبدیل میکند و به ذخیره‌کننده برق تحویل میدهد. در واقع وظیفه دینام یا آلترناتور این است که ذخیره‌کننده برق یا باتری را در زمان روشن بودن خودرو شارژ کند.
-
ذخیره کننده برق
ذخیره برق در سیستم برق خودرو توسط باتری انجام میشود. کارکرد باتری این است که در زمان خاموش بودن موتور، برق خودرو را تامین کند. یعنی برقی را که در زمان روشن بودن موتور از دینام یا آلترناتیو تحویل گرفته، در خود ذخیره میکند تا در غیاب موتور به مصرف‌کننده‌ها از جمله بالابر شیشه، رادیو، چراغ‌ها، فلاشر، برف‌پاک‌کن، استارت و… برساند. باتری خودرو یک قطب مثبت و یک قطب منفی دارد و اگرچه مواد تشکیل‌دهنده آنها بسته به نوع خودرو متفاوت است، اما کارکرد آنها مشابه یکدیگر است.
-
توزیع کننده برق
توزیع‌کننده یا سیم کشی برق خودرو، وظیفه رساندن برق به مصرف‌کننده‌ها از تولیدکننده یا ذخیره کننده را به عهده دارد. سیم‌های روکش‌دار توزیع‌کننده برق بسته به نوع مصرف‌کننده متفاوت هستند و انواع مختلفی دارند. برای جلوگیری از بی‌نظمی در سیستم برق خودرو، سیم‌های هم‌مسیر را داخل یک لوله پلاستیکی قرار میدهند و یا با چسب برق به هم می‌چسبانند. در نتیجه به جای سیم‌های بیشمار، دسته سیم‌هایی داریم که شناسایی آنها هم راحت‌تر است.
-
کنترل کننده برق
کنترل‌کننده به دکمه‌ها و کلیدهایی گفته میشود که در مسیر توزیع‌کننده برق قرار می‌گیرند. با استفاده از این کنترل‌کننده‌ها، سرنشینان می‌توانند فعال یا غیرفعال بودن مصرف‌کننده، سرعت و شدت مصرف برق و یا حالت و جهت آن را کنترل کنند. به عنوان مثال کلید بالابر شیشه خودرو یک کنترل‌کننده است که با استفاده از آن میتوان جهت (بالا یا پایین) مصرف‌کننده را کنترل کرد. کلید فن خودرو هم کنترل‌کننده دیگری است که با استفاده از آن میتوان شدت مصرف برق را کنترل کرد.
-
مصرف‌کننده برق
لوازم برقی موجود در خودرو، مصرف‌کننده برق هستند. چراغ‌های داخل و خارج خوردو، فن، کولر، استارت، شیشه‌ها، رادیو و ضبط و… همه از مصرف‌کننده‌های برق هستند.
ممکن است علاقه داشته باشید در مورد واشر سرسیلندر نیز اطلاعات مفیدی داشته باشید.برای آگاهی از دلایل جوش آوردن ماشین اینجا کلیک کنید و همچنین برای آشنایی با روش جدید رفع عیب سوختن واشر سرسیلندر پژو 405 هم اینجا کلیک کنید.
دیگر اجزای تشکیل دهنده برق خودرو
بجز پنج جزء تشکیل دهنده برق خودرو که گفته شد،سیم کشی برق خودرو دارای اجزای دیگری نیز هستند که اگر هر کدام از آنها نباشند و یا مشکلی داشته باشند خودرو به درستی کار نمیکند :
-
مدار جرقه
مدار جرقه از شمع، کوئل، وایر، دلکو در خودروهای کاربراتوری و کامپیوتر در خودروهای انژکتوری تشکیل شده است. کامپیوتر خودرو یا ECU بر وضعیت خودرو به صورت لحظه‌ای نظارت دارد و عملکرد آن را کنترل میکند. تنظیم میزان مصرف سوخت خودروهای انژکتوری هم توسط این قطعه انجام میشود. این قطعه با برق کار میکند و در صورت بروز مشکل در برق‌رسانی به آن، قسمت‌های مختلف خودرو به درستی عمل نمی‌کنند.
-
مدار شارژ
مدار شارژ در واقع شامل تولیدکننده (دینام یا آلترناتور) و ذخیره‌کننده برق (باتری) است که در ابتدای مقاله شرح دادیم.
-
مدار روشنایی
همه‌ی چراغ‌های خودرو اعم از چراغ‌های داخل اتاق و چراغ‌های بدنه (شامل چراغ‌های اصلی، مه‌شکن، چراغ ترمز، چراغ دنده‌عقب، راهنما و فلاشر) در این مدار قرار می‌گیرند. جریان موردنیاز مدار روشنایی از قبل از سوییچ تغذیه میشود تا حتی در صورت خاموش بودن سوییچ، راننده بتواند از سیستم روشنایی استفاده کند.
-
سوکت یا کانکتور
اما برق خودرو چگونه از توزیع‌کننده به مصرف‌کننده منتقل میشود؟ سوکت یا کانکتور این کار را انجام میدهد. هر سیم برای این که به مصرف کننده وصل شود و برق را به آن منتقل کند، در انتها به یک سوکت یا کانکتور وصل میشود. مصرف‌کننده یا کنترل‌کننده هم یک سوکت دارد که به سوکت سیم وصل میشود. به زبان ساده میتوان گفت سوکت انتهای سیم را به مصرف‌کننده برق متصل میکند.
یکی دیگر از اجزای فرعی سیستم برق خودرو فیوز است. در مسیر هر یک از اجزای برقی خودرو، یک یا چند فیوز تعبیه شده است. اگر در هر یک از اجزای اصلی مشکلی پیش بیاید و جریان عبوری بیش از حد مجاز باشد، فیوز می‌سوزد و جریان برق را متوقف میکند. به این ترتیب با قطع جریان برق، از افزایش حرارت و آسیب دیدن اجزای اصلی سیستم جلوگیری میشود.
عیب یابی سیستم برق و سیم کشی برق خودرو
تشخیص و عیب یابی سیستم برق خودرو یا سیم کشی خودرو از چند راه قابل انجام است.اولین راه تشخیص بروز نوسانات یا قطعی قسمت های برقی خودرو مثل سیستم روشنایی است.اگر با چنین مشکلاتی مواجه شدید اول جعبه فیوز را بررسی کنید زیرا ممکن است با تعویض فیوز مربوطه مشکل حل شود و سیم کشی برق خودرو مشکلی نداشته باشد.
از طرفی هم ممکن است مشکل از دینام یا سیم کشی برق خودرو باشد و حتی ممکن است باتری کم کار و یا خراب شده باشد.کم یا زیاد شدن تولید برق توسط دینام هم سیستم برق‌رسانی خودرو را با مشکل مواجه میکند. همچنین ممکن است دینام سالم باشد و پارگی تسمه دینام باعث شود فرایند تولید برق به درستی انجام نشود.
یکی دیگر از مشکلاتی که تولید و توزیع برق را مختل میکند، خرابی و سولفاته شدن اتصالات باتری است. در این صورت حتی اگر دینام به درستی عمل کند، برق تولید شده در باتری ذخیره نمی‌شود. در مورد باتری‌های اسیدی به هم خوردن تعادل میزان آب و اسید هم عملکرد باتری را با مشکل مواجه میکند.
آشنایی با شغل برق کار خودرو
اگر به خودرو و همچنین به کار های فنتی مخصوصا الکتریکی علاقه دارید و از سر و کله زدن با قسمت های مختلف خودرو لذت میبرید و حتی تمایلی به ادامه تحصیل ندارید و میخواهید زودتر وارد بازار کار شوید این شغل برای شما بسیار مناسب است که به این شغل برق کار خودرو یا باتری ساز هم میگویند.
به عنوان یک برق کار خودرو شما باید به نصب و تعمیر سیم کشی برق خودرو بپردازید و نکته ای که مهم است این است که روز به روز خودرو ها و سیستم های برق خودرو ها پیشرفت میکند و برق کار خودرو باید توانایی و دانش و تجربه کافی را برای حل مشکل و عیب یابی سیستم برق انواع خودرو ها را داشته باشد و از پس هر ماشین با هر سیستم برقی نیز بر آید.
اگر به این شغل علاقه دارید ابتدا باید دوره هایی را در این مورد بگذرانید و بعد از آن برای کسب تجربه با یک برق کار حرفه ای مشغول به کار شوید تا دانش و تجربه بیشتری کسب کنید.بعد از آن راه های مختلفی وجود دارد مثلا میتوانید در کارگاه های بزرگ با شیفت کاری مشغول شوید و یا خودتان مغازه بزنید و برای خودتان کار کنید.
در هر صورت این شغل دارای فرصت های شغلی زیادی است زیرا در این دوره تمامی افراد دارای وسایل نقلیه هستند و از این رو همه نیاز به یک برق کار یا بتری ساز حرفه ای برای عیب یابی و تعمیر و تعویض سیستم برق خودرو دارند.
دانش و مهارت های مورد نیاز برای این شغل
- مهارت فنی خوب در استفاده از ابزارها و سایل الکترونیک
- توانایی انجام روش مند کار و توجه به جزئیات
- مهارت حل مساله به ساده ترین روش ممکن
- توانایی درک نقشه های سیم کشی برق خودروها
- توانایی کار فردی و تیمی (در صورت استخدام در شرکت های خودروسازی یا تعمیرگاه های بزرگ)
- مهارت های ارتباطی خوب و توان ارائه خدمات مناسب به مشتریان
- آگاهی از پیشرفت های فنی خودروها و آخرین اطلاعات مربوطه
وظایف برق کار یا باتری ساز خودرو
- استفاده از دستگاه های کامپیوتری تشخیص عیوب در خودرو های جدید
- بررسی و تست سیم کشی برق خودرو و بخش های خودروهای قدیمی با ابزار مناسب و یافتن عیب خودروی خراب
- جستجوی عیوب با کمک نمودار مدارهای برق و دفترچه های راهنمای تولید کنندگان خودرو
- تعمیر و یا جایگزینی بخش های صدمه دیده
- آزمایش سیستم برای اطمینان از درستی و ایمنی کار خودرو پس از انجام تعمیرات ( مثل رانندگی کردن با خودرو)
- شما روی سیستم های مختلف الکترونیکی خودرو می توانید کار کنید. این سیستم ها عبارتند از :
- سیستم صوتی، بوق ها، سیستم های بازدارنده حرکت و دستگاه های ردیابی
- پنجره ها، آینه ها و صندلی های برقی، سیستم تهویه
- سیستم های تصویری، روشنایی، هشداردهنده
سایر مطالب مفید و کاربردی
- روش های کاهش هزینه خودرو
- آشنایی با جعبه دنده
- پیچهای دو سر رزوه مخصوص سرسیلندر پژو 405 و پارس و سمند
- دلایل اصلی سوختن واشر سرسیلندر
- بهترین انواع روغن موتور برای انواع خودرو های ایرانی و خارجی
تماس بگیرید و با کارشناسان ما رد این مورد صحبت کنید