روغن موتور
از گذشته به رانندگان توصیه میشد که پیش از استارت اولیه خودرو.آب و روغن آن را بررسی کنند.حرکت خودرو به سه ماده بسیار مهم که ما وظیفه تامین آن ها را داریم بستگی دارد.این مواد، سوخت، آب و روغن موتور هستند.نزین یا گازوئیل طی احتراق با هوا، تأمینکنندهی انرژی لازم برای حرکت خودرو است و آب، قطعات درگیر را خنک میکند. در این میان، روغن یا هر روانکنندهی دیگر، حرکت قطعات این سیستم را ممکن میکند.
روغن موتور هم مثل سوخت باید به طور مداوم بررسی شود اما زمان تعویض،نوع روغن موتور و مقدار آن بسیار اهمیت دارد.استفاده از خودرو های مدرن با سیستم های پیشرفته هنوز نتوانسته است جای یک راننده آشنا به اصول فنی در بحث روغن موتور را بگیرد.
تصور یک موتور بدون سیستم روان کننده غیر ممکن به نظر میرسد حتی از موتور های کوچک هم از گریس یا انواع روغن برای کاهش اصطکاک استفاده میشود.قطعات مکانیکی به این ماده نیازمندند تا هنگام حرکت و سایش با یکدیگر دچار فرسایش نشوند و حرارت ناشی از اصطکاک کاهش یابد.
علاوه بر این ذرات معلق و رسوبات محیط هم میتواند جذب روان کننده ها شود و از آسیب به سیستم های مختلف خودرو جلوگیری کند.با این اوصاف مسلما ساختمان شیمیایی انواع روغن موتور، با توجه به وظایف مهمی که در یک خودرو ایفا میکند، پیچیده و دانشبنیان است و ساخت آن به سادگی ممکن نیست؛ اما شناخت روغن خودرو و استفادهی صحیح از آن با رعایت چند نکتهی ساده امکانپذیر خواهد بود.
آشنایی با انواع روغن موتور خودرو و تشخصی کیفیت روغن موتور یا بهترین مارک روغن موتور برای هر راننده ای ضروریست.اگر میخواهید با انواع روغن موتور خودرو آشنا شوید ای مقاله را تا انتها دنبال کنید.
روغن موتور چیست؟
در خودرو ها اصلی ترین مایع روان کاری روغن موتور است.روغن موتور از دو قسمت اصلی تقسیم میشود : روغن پایه و مواد افزودنی.
روغن پایه همانطور که از اسمش معلوم است،زیر ساخت اولیه و اصلی روغن موتور که بخش کلی این مایع را تشکیل میدهد ولی چون به تنهایی قادر به انجام درست تمام وظایف نیست،نیاز به ترکیبات دیگری دارد.درواقع، روغن پایه یارای مقابله با دمای بالای موتورها را که ناشی از رفتوبرگشت سیلندرهاست، ندارند. اینجاست که افزودنیها خودی نشان میدهند. شرکتهای سازندهی روغن موتور در بخش مواد افزودنی از چند ترکیب مهم بهره میگیرند :
-
پاککنندهها یا متفرق کنندهها
اغلب برای تمیز نگهداشتن دیوارهی داخلی موتور استفاده میشوند. این مواد، آلودگیهای مختلف را در حالت معلق نگه میدارند و مانع از نشستن آنها بر روی قطعات موتور میشوند.
-
بازدارندههای خوردگی و زنگ زدگی
این مواد موتور را در مقابل رطوبت و اسیدهای تشکیلشده محافظت میکند.
-
آنتیاکسیدانها
بهوضوح معلوم است که از اکسیداسیون روغن و درنهایت تشکیل پدیدهی لجن جلوگیری میکند.
-
مواد ضدسایش
یک لایهی نازک روی سطح فلز تشکیل میدهند تا از برخورد فلز با فلز جلوگیری کنند.
-
مواد ضدضربه
برخی از روغن موتورها قابلیت جذب ضربات نامتعارف موتور را نیز دارند.
انواع روغن موتور خودرو
1 . روغن موتور مینرال یا معدنی
روغنهای مینرال این روزها دیگر چندان گسترده نیستند. این روغنها مستقیما بر پایهی نفت طراحی و ساخته شدهاند. شاید استفاده از آنها بهدلیل فناوری ضعیفی که دارند رو به افول گذاشته ولی هنوز برخی از حرفهایها از روانکاری قدرتمند آنها خبر میدهند.
2 . روغن موتور سنتتیک یا صنعتی
مدلهای سنتتیک ترکیبی هستند از روغنهای پایه، مینرال و افزودنیهای محرمانهای که در کارخانهها به آنها اضافه میشوند. روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پلیمراسیون هیدروکربنها تولید میشود، نه از تصفیهی نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت بهکار گرفته شد. سنتتیکها اغلب از جنس پلیآلفااولفین (بهصورت مخفف PAO) هستند. موادی که از نابترین بخش فرایند شکست روغن موتور معدنی بهدست میآیند. برخی توصیه میکنند که میتوان سنتتیکها را با مینرالها ترکیب کرد. ولی میزان و مقیاس این ترکیب آنقدر پیچیده و حرفهای است که تنها شیمیدانها از پس آن برمیآیند.
3 . روغن موتور فول سینتتیک
روغن موتور های فول سینتتیک برای خودروهایی با مصارف ویژه (برای دستیابی به بالاترین عملکرد و شتاب)، پرفشار و مواردی که نیاز به روانکاری مضاعفی دارند ایده آل هستند.
4 . روغن موتور نیمه سنتتیک
سری دیگری از روانکار موجود است به نام نیمهسنتتیک. این روغن مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال. این نوع اگرچه کیفیت روغنهای سنتتیک را ندارد، اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا یا بار زیاد، عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان میدهد و بیشتر در وانتها و شاسیبلندها مصرف میشود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرالهاست.
5 . روغن موتور فلاشینگ
دستهی دیگری از روغن موتورها نیز موجودند به اسم فلاشینگ. روغنهایی با گرید 0W20 که تقریبا شبیه به آب هستند. گفته میشود خودروهای هیبریدی مدرن از این نوع روغنها بهره میگیرند؛ اما حقیقت آن است که فلاشینگ پیش از آنکه یک روانکار مخصوص خودروهای مدرن باشد، یک ابزار برای پاکسازی موتوری است
6 . روغن موتور کارکرد بالاتر
این نوع روغن موتور برای استفاده در خودروهایی با کارکرد بالاتر از ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر طراحی شده اند. این روغن مصرف کلی روغن، نشتی و چکه را کاهش می دهد. همچنین دود و آلاینده های پیشرانه های قدیمی را کاهش می دهد.
قابل ذکر است که بهتر است روغن موتور خود را به موقع عوض کنید زیرا ممکن است بعدا مشکلات سنگینی مثل سوختن واشر سرسیلندر و مشکلات ریز و درشت دیگری برای شما بوجود آورد.
مزیت های روغن های سنتتیک
- غير خورنده و غير سمی بودن
- کاهش مصرف روغن به دليل عمر بيشتر روغن
- تبخير شوندگی پايين
- دمای سوختن بالا
- مقاومت در برابر اکسيداسيون بالا
- دارا بودن شاخص ويسکوزيته بالا به صورت طبيعی
- کاهش مصرف سوخت تا ۲/۴ درصد
- نقطه روان شدن پايين
- قابليت استفاده از روغنهای با گستره ويسکوزيته زياد بدون نگرانی از شکست پليمرها
ویسکوزیته چیست؟
در قسمتی از موتور خودرو که درپوش مخزن روغن قرار دارد حتما عددی به صورت xW-y مثل 20W-50 وجود دارد که میزان ویسکوزیته روغن مناسب خودرو شما را نشان میدهد.
عددی که به عنوان ویسکوزیته بیان میشود،بیانگر میزان مقاومت آن در برابر جاری شدن است.ما برای درک ویسکوزیته روغن موتور از اعدادی که روی بسته بندی روغن دیده میشوداستفاده میکنیم.هرچه عدد ویسکوزیته بالاتر باشد، مقاومت سیال دربرابر جاری شدن بیشتر خواهد بود.
نکاتی مهم درمورد انواع روغن موتور
- همانطور که دیدید، انواع روغن موتورهای نيمه سنتتيک، مخلوطی از روغن مينرال و سنتتيک هستند و میتوانند همان مشکلات روغن سنتتيک را برای موتورهای ساخته شده برای روغنهای مينرال به وجود آورند.
- در صورتی که برای خودرو خود به تعويض نوع روغن از مينرال به روغن سنتتيک اصرار داريد، نوعی که اکثر روغنهای سنتتيک موجود در بازار را شامل میشود، يعنی PAO را انتخاب کنید. چرا که بيش از ديگر انواع روغن موتورهای سنتتيک به نوع مينرال شبيه است.
- درمورد زمان تعویض روغن توجه کنید که روغن موتور را معمولا هزار کیلومتر زودتر از زمانی که برایش ذکر شده است، تعویض کنید؛ چرا که خودرو مدت زمان زیادی را نیز در ترافیک و به صورت درجا روشن است و کار میکند، درحالی در کیلومتر ماشین محاسبه نمیشود.
- از ترکیب انواع روغن موتورها با هم خودداری کنید. ممکن است روغنها دارای تفاوتهایی با هم باشند و در کارایی هم اختلال ایجاد کرده و اثر نامطلوبی بر جای بگذارند.
- نکته بعدی این است که از روغنهای تصفیه شده به هیچ عنوان استفاده نکنید. این روغنها برای خودروهای امروزی مناسب نیستند و تقلبهای گستردهای در بازار از آنها صورت میگیرد.
زمان تعویض روغن موتور
امروزه نهتنها فناوری ساخت روغن موتور پیشرفت زیادی داشته است، بلکه پیشرانهها نیز بسیار کمتر از گذشته باعث استهلاک روغن میشوند. بعضی خودروهای مدرن، زمانی که روغن از استاندارد خود خارج شود، راننده را مطلع میکنند؛ اما تا حدود زیادی میتوان به عددی که روی بستهبندی روغن نوشته شده است، اعتماد کرد.
خودروهای برونشهری که معمولا پیشرانهی آنها در یک دور موتور ثابت کار میکند، دیرتر به تعویض روغن احتیاج خواهند داشت؛ اما بهتر است کسانی که در شهر، با ایست و حرکتهای متوالی مواجه هستند، پیش از رسیدن به کیلومتر انقضای روغن، نسبت به تعویض آن اقدام کنند.
سیاه شدن ملاک خوبی برای تعویض نیست. میزان چسبندگی میتواند یکی از راههای ساده برای فهمیدن زمان مناسب تعویض باشد. روش کار به این صورت است که بخشی از روغن را بین دو انگشت قرار دهیم، اگر هنگام باز کردن انگشتان روغن بهاصطلاح «کش آمد» هنوز کیفیت آن قابلقبول است. در غیر این صورت زمان تعویض نزدیک است.
همچنین پیشنهاد اکید میشود که هرگز روی روغن باقیمانده در کارتل، روغن جدید ریخته نشود. حتی درصورتیکه روغن جدید از همان مارک و مدل روغن مصرفشده باشد.
توصیه میشود پروسه ی تعویض روغن در زمان گرم بودن موتور صورت بگیرد. روغن سرد آلودگی را با خود بیرون نمیآورد.